Article
Waar moeten Brusselse jongeren dan wél zwemmen?
Gideon Boie
01/07/2022, De Standaard
Image: Pool is Cool
Blijkbaar vraagt niemand zich af waarom Brusselse jongeren naar de Vlaamse recreatiezones trekken, schrijft Gideon Boie.
De zomer is in het land en daar zijn de rellende jongeren uit Brussel weer. Gezellige recreatiezones worden in ijltempo omgebouwd tot streng beveiligde kooien en professioneel sfeerbeheer moet voorkomen dat het potje overkookt. Maar de fortificatie van de publieke ruimte dreigt een vicieuze cirkel te worden. ‘Ik zal je een reden geven voor die haat in je ogen’, zei straathoekwerker Brahim Lhichou in deze krant(DS 24 juni). In die psychologie zal de beveiliging van zwemvijvers alleen aanleiding zijn voor meer agressie, zoals ook Sibo Kanobana hier stelde(DS 25 juni).
De jaarlijkse morele verontwaardiging in de publieke opinie leidt de aandacht af van de politieke verantwoordelijkheid. De vraag is: waarom moeten jongeren uit Brussel überhaupt naar elders trekken om in openlucht te zwemmen? Elke zomer opnieuw circuleren lijstjes in de Brusselse media met zwemlocaties in de wijde omtrek en hoe die te bereiken met het openbaar vervoer. In Brussel zijn er dan ook welgeteld 0,0 zwemvijvers te vinden, niet bijzonder veel voor een stad met 1,3 miljoen inwoners. Je zult maar jong zijn, klein behuisd zijn en de hitte op je dak krijgen.
De afwezigheid van recreatiedomeinen is geen excuus voor baldadig gedrag, maar het brengt ons wel bij het politieke probleem. Vorig weekend zochten jongeren verfrissing door een duik te nemen in het kanaal van Brussel, nota bene op een plaats waar rioolwater rechtstreeks in het kanaal geloosd wordt. Paul Steinbrück, initiatiefnemer van de actiegroep Pool is Cool, reageerde verontwaardigd op sociale media: een haalbaarheidsstudie voor een openluchtzwembad dat hij had opgemaakt samen met een ingenieursbureau, in opdracht van de stad Brussel, wachtte al twee jaar op antwoord.
De agendering van het openluchtzwemmen in Brussel gaat nog veel langer terug. Pool is Cool nam al in 2014 een duik in de fontein van het verkeersknooppunt Montgomery. Tal van ludieke acties volgden, zoals het droogzwemmen op het braakliggende Josaphat-spooremplacement. De tijdelijke bouwcontainer aan Bozar kreeg het vrolijke opschrift: ‘The biggest public outdoor pool in Brussels’ – dat was niet eens gelogen. Na elke actie kreeg Pool is Cool bijval uit politieke hoek en tal van ballonnetjes werden opgelaten, maar er gebeurde niets.
Voorlopig is sprake van een zwemvijver in Neerpede en eentje op het dak van de Slachthuizen in Anderlecht, al juichen we beter niet te vroeg. Structurele voorzieningen blijven uit, aan tijdelijke initiatieven alvast geen gebrek. Au bord de l’eau is een burgerinitiatief dat kinderen sinds enkele jaren de mogelijkheid biedt tijdens de zomer te ploeteren in een plonsbad aan de brug van Laken. In de tweede coronazomer kwam er het tijdelijke zwembad Flow aan de Biestebroekkaai, een bad van zeventien bij zeven meter met plaats voor dertig zwemmers in een strikt schema van twintig minuten zwemtijd.
Opvallend is dat het initiatief tekens genomen wordt door burgerorganisaties, met geld bijeengesprokkeld uit verschillende budgetten van de Brusselse én de Vlaamse overheid. Die ‘zelforganisatie’ wijst op het falen van het stedelijk beleid in Brussel. Het engagement van de verschillende overheden is goedbedoeld, maar uiteindelijk is de obscene boodschap: doe het maar zelf! Daarmee wordt de politieke verantwoordelijkheid eenvoudig afgewenteld op kleine organisaties die met bakken energie en vrijwillige arbeid in de bres springen.
Het is onzeker of een openluchtzwembad een oplossing biedt voor baldadig gedrag, maar wel duidelijk is dat één zwemgelegenheid niet genoeg zal zijn voor de jongeren in Brussel. Uiteindelijk gaat het niet over openluchtzwemmen alleen. Die kwestie is maar een voorbeeld van de gebrekkige publieke voorzieningen voor jongeren in Brussel. Zo is het aantal publieke zwembaden – om even bij hetzelfde tijdverdrijf te blijven – op twee handen te tellen, enkele daarvan zijn al jarenlang gesloten wegens verbouwingen.
De gastvrijheid voor Brusselse jongeren in recreatiedomeinen te lande is één ding, de hamvraag is in hoeverre Brusselse jongeren welkom zijn in de eigen stad. De wereldbeker BMX Freestyle strijkt dit weekend neer in Schaarbeek. Er werd de hele week druk gebouwd aan spectaculaire springschansen in het Josaphatpark. Behalve de competitie is er nog een ruim aanbod initiatie in BMX’en en skateboarden. Het cynische is dat in heel het Brusselse Gewest nauwelijks skateparken beschikbaar zijn zodra het festivalweekend afgelopen is. In Schaarbeek zijn er alvast geen.
Gepubliceerd door De Standaard: Gideon Boie, “Waar moeten de Brusselse jongeren dan wel zwemmen?”, De Standaard, 1 juli 2022, 26-27.
Categories: Urban planning
Type: Article
